افزایش قیمت قطعات خودرو در سال‌های اخیر سبب توزیع زیاد قطعات تقلبی و بی کیفیت در بازار لوازم یدکی شده است. افزایش فروش لوازم یدکی بی کیفیت و تقلبی علاوه بر اینکه صدای مصرف کنندگان را درآورده، به معضلی جدی برای تعمیرکاران هم تبدیل شده است. آن گونه که برخی از تعمیرکاران می‌گویند، لوازم تقلبی خودرو، سهم شایان توجهی از بازار را دراختیار گرفته اند و مصرف کنندگان به دلیل نداشتن اطلاعات کافی و نیاز به تعمیر خودرو، ناچار از این قطعات استفاده می‌کنند و این موضوع باعث می‌شود آن‌ها مجبور به تعویض چند باره یک قطعه خودرو در سال شوند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که سودجویان با جعل بسته بندی، برچسب هولوگرام، نوارچسب، نایلون منقوش و انواع برچسب شرکت‌ها و قطعه سازان داخلی اقدام به کلاهبرداری می‌کنند و از این طریق صاحب سود‌های هنگفت نیز می‌شوند.

وزارت صمت اعلام کرده است که با اجرای طرح شناسایی قطعات تقلبی، به دنبال کنترل قیمت و کیفیت در بازار است. براین اساس طبق دستورالعملی که وزارت صمت ابلاغ کرده است، از ۱۶ مهر، فروش هیچ یک از محصولات لوازم یدکی بدون داشتن کد رهگیری امکان پذیر نیست.

برخورد با متخلفان

سرپرست معاونت نظارت و بازرسی اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی در گفتگو با شهرآرا از آغاز فرایند برخورد با لوازم یدکی تقلبی و فاقد کد شناسه در استان و مشهد خبر می‌دهد و می‌گوید: به دنبال تصویب و اجرای طرح وزارت صنعت، معدن و تجارت برای مقابله با قاچاق و تقلب در قطعات یدکی خودروها، از ۱۵ فروردین، لوازم یدکی و قطعات خودرو در اولویت اجرای این طرح قرار گرفته اند و ثبت نشدن معاملات تجاری حوزه کالا‌های قطعات یدکی و مصرفی خودرو در سامانه جامع تجارت مشمول برخورد قانونی شده است.

بخشعلی بیاتی قله زو می‌افزاید: گام نخست مقابله با عرضه کالا‌های قاچاق و تقلبی در حوزه لوازم یدکی خودرو از ۱۵ فروردین عملیاتی و سپس عرضه قطعات یدکی خودرو به بازار از ۲۱ خرداد به داشتن کد رهگیری مشروط شد؛ از این تاریخ به بعد نیز واحد‌های صنفی از خرید اقلام بدون شناسه منع شدند. از ١۵ مرداد، ثبت «کد نقش» فعالان حوزه لوازم یدکی و قطعات خودرو در سامانه جامع تجارت الزامی شد. با این حال فرصت شناسه دار کردن کالا‌ها و دریافت کد رهگیری تا ۱۵ مهر تمدید شده است.

وی می‌افزاید: از ۱۶ مهر همه صنوف عرضه کننده لوازم یدکی ملزم هستند کالای دارای کد رهگیری را عرضه کنند و کالا‌های بدون کد شناسایی جمع و با متخلفان برخورد قانونی می‌شود.

بیاتی قله زو ادامه می‌دهد: هنوز مقادیری لوازم یدکی در بازار هست که منشأ واردات یا تولید آن‌ها مشخص نیست. به عرضه کنندگان این کالا‌ها تا ۱۵ آذر مهلت داده شده است که این لوازم یدکی را در سامانه ثبت کنند و آن‌ها درقبال ثبت این کالا‌ها باید تعهد بدهند که کالا‌ها کیفیت مناسب را دارند و اگر مشکلی ناشی از استفاده از آن‌ها به وجود بیاید، باید خسارت واردشده را پرداخت کنند. البته برای فروش این کالا‌ها نیز فرصت زمانی تا ۱۵ بهمن تعیین شده است و بعد از این تاریخ با توزیع این قبیل لوازم یدکی در بازار برخورد می‌شود.

با توجه به آغاز طرح مبارزه با کالا‌های یدکی قاچاق خودرو، اکنون خواسته مردم، مالکان و تعمیرکاران مشهد این است که در این شهر نیز دستگاه‌های مربوطه به طور قاطع و جدی به مبارزه با لوازم تقلبی خودرو بپردازند تا بازار به ثبات نسبی برسد و مالکان خودرو‌ها نیز با اطمینان بتوانند قطعات مورد نیاز را خریداری کنند.

استقبال قطعه سازان

رئیس انجمن قطعه سازان خراسان رضوی هم در گفتگو با شهرآرا با بیان اینکه تولیدکنندگان از اجرای طرح برخورد با قطعات تقلبی خودرو استقبال می‌کنند، می‌گوید: توزیع کالا‌های قاچاق در عمل، قدرت رقابت را از تولیدکنندگان رسمی گرفته است؛ ازاین رو پیش بینی می‌شود که با حذف کالا‌های قاچاق، وضعیت تولید در استان و مشهد رونق بیشتری بگیرد.

محمدمهدی شکورزاده با بیان اینکه جمع آوری قطعات تقلبی و قاچاق خودرو به نفع مصرف کنندگان هم خواهد بود، می‌افزاید: وجود کالا‌های بی کیفیت در بازار سبب بی اعتمادی مصرف کنندگان به قطعات موجود در بازار شده است و اگر قطعات بی کیفیت جمع شوند، کمک زیادی به آرامش بخشی به بازار خواهد بود. همچنین باید در نظر گرفت که قطعات تقبلی و قاچاق خودرو سهم زیادی در بروز تصادفات دارند؛ بنابراین جمع آوری لوازم تقلبی و برخورد با متخلفان می‌تواند سبب کاهش آمار تصادفات نیز بشود. از سوی دیگر، هزینه‌های مصرف کنندگان نیز به دلیل استفاده از قطعات استاندارد کاهش می‌یابد.